-23.png)
Jan Bartoś
Polskie Skrzypce w Musée de la Musique w Paryżu
Recenzja książki z magazynu The Strad
Autor recenzji: Philip Brown
W 2016 roku Jan Bartoś był współautorem znakomitej publikacji „Polska Szkoła Lutnicza. Instrumenty Grobliczów i Dankwartów”. Kontynuacją tego projektu stało się badanie instrumentu z Musée de la Musique w Paryżu, które otwiera planowaną serię monografii. To, co na pierwszy rzut oka może wydawać się mało interesującą lekturą na temat anonimowych skrzypiec z kolekcji muzeum, okazuje się fascynującym studium instrumentu głęboko zakorzenionego w polskiej tradycji lutniczej.
Badanie wykorzystało tradycyjne metody stosowane przez ekspertów lutniczych oraz zasoby Musée de la Musique, a także wsparcie instytucji Akademii Muzycznej im. Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu. Proces badawczy został szczegółowo opisany we wstępie przez Jean-Philippe’a Écharda, kuratora instrumentów smyczkowych w Musée de la Musique.
Pierwszy z czterech rozdziałów przedstawia bogatą w dane historię polskiego lutnictwa w XVII i XVIII wieku. Rozdział kończy się opisem charakterystycznych cech polskiej szkoły lutniczej, takich jak wybór drewna, nietypowe komory kołkowe i rzeźbione głowy, inspiracje Magginim, wzorzysty jawor oczkowy oraz cekawe otwory rezonansowe ze szpiczaście zakończonymi języczkami.
Drugi rozdział szczegółowo opisuje metody analizy instrumentu. Dzięki zastosowaniu technik UV i endoskopii badacze zidentyfikowali zmiany w instrumencie, w tym przeróbki otworów rezonansowych. Bartoś wyjaśnia również, w jaki sposób udało mu się odtworzyć ich pierwotny kształt. W książce znajduje się wysokiej jakości plakat, który wraz z zawartymi informacjami może zainspirować lutników do stworzenia kopii skrzypiec. Zdjęcia są wyraźne i starannie wydrukowane na matowym papierze.
Trzeci rozdział oferuje szczegółowy opis skrzypiec oraz procesu, który doprowadził autora do wniosku, że instrument został wykonany w Polsce po 1670 roku. Choć wniosek ten może wydawać się mało przełomowy, czytelnik zostaje wciągnięty w trudny proces przypisywania instrumentu konkretnemu pochodzeniu. W swoich konkluzjach Bartoś z pasją wskazuje na kolejne kroki w badaniach, takie jak zastosowanie tomografii komputerowej, analizy chemiczne czy dalsze eksploracje polskich archiwów. Te działania mają na celu wypełnienie luk w dynamicznie rozwijającej się i fascynującej historii polskiego lutnictwa. To niezwykle wartościowy dodatek do biblioteki lutnika i kolekcjonera instrumentów.
96 stron | ISBN: 9788365727671
Wydawnictwo Akademii Muzycznej im. Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu, 2022
© Fundacja Sztuki Lutniczej im. Włodzimierza Kamińskiego i Heleny Harajdy
